Proefschrift

122 SELECTIE UIT LESFRAGMENTEN Les: Hegel en Marx (5 gymnasium) Samenvatting van de les: Blokuur, eerste uur uitleg over Hegel en Marx. Tweede uur: Leerlingen voeren een socratisch gesprek in groepjes over de tegenstelling tussen Hegels idealisme en Marx’ materialisme. D Na het idealisme van Hegel gaan we het nu hebben over het marxisme. <Docent schrijft op het bord en leerlingen pakken pen en papier en schrijven mee>. Marx leefde van 1818 tot 1883. Terugblik docent: Dat zijn dingen die ze wel ook in het boek zelf kunnen lezen, maar dat doen ze niet. Dus ik geef het ze één keer als uitleg, zodat als ze daarna het boek openslaan, ze eigenlijk heel gemakkelijk kunnen zeggen: ‘O ja, daar heeft hij het over gehad’. Ik leg een soort raster voor ze neer zodat ze dat heel makkelijk kunnen invullen. D Voor wie geschiedenis heeft: wat was er in die 19e eeuw aan de hand? J1 Industrie. D Precies, industrialisatie. Wat was er met die industrialisatie aan de hand? Waren mensen daar gelukkig mee, blij mee? J1 De fabrieksbazen wel, maar de arbeiders werden uitgebuit. D Ja, de arbeiders moesten werken van zonsopgang tot zonsondergang onder hele slechte omstandigheden. Ze waren heel erg arm. Er was niets geregeld voor hun veiligheid. En in die armzalige omstandigheden ging Marx daarover nadenken. A: Hoe komt dat en B: Wat moet daar aan gebeuren? Marx komt met een theorie die stelt, dat het niet de ideeën zijn die maatgevend zijn, zoals Hegel stelt, maar dat de materiele omstandigheden die die ideeën vormen. Terugblik docent: Wat ik hier doe is, ik schets de situatie waarin zo’n filosofie ontstaat. Om ze te leren dat als je een nieuwe theorie leest, je die in een historische context kunt plaatsen door die vragen te stellen: Hoe komt dat? En: Wat moet

RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw