141 dan in filosofisch jargon: wie er een moreel subject genoemd mag worden. Welke mensen worden geacht dit soort verstandige oordelen te kunnen vellen? Wat denk je? M1 Als dat bepaalde personen zijn, dan zijn er toch altijd mensen die niet autonoom kunnen zijn, die nooit echt zelf hun verstand kunnen gebruiken? D Ja, hier spreekt de postmoderne denker, lang nadat alle Kantianen en neo- Kantianen het loodje hebben gelegd. Maar wat denk je dat Kant geantwoord zou hebben? Verplaats je even terug in zijn tijd, wie zou hij geacht hebben in bezit te zijn van een dergelijk verstand? Het is een mooie vraag die je stelt. Welke mensen vallen daaronder? Wie? <Blijft een tijdje stil> Wil je zelf een poging wagen? M1 Tja… D Welke mensen zouden er niet onder deze definitie vallen? J2? J2 Mensen die niet autonoom zijn? Terugblik docent: Dit is dan zo’n moment. Hele leuke vraag, maar er komt weinig reactie uit de klas. Ik ga terug naar deze leerling en vraag: zou je zelf met een oplossing kunnen komen. Hapert ook even. Ik herformuleer mijn vraag in het negatieve: wat zou hier niet bij horen. Want als je een begrip hebt zijn er ook dingen die worden uitgesloten. En daar begon inderdaad wat beweging in dat denkproces te komen. D Ja, en wat voor mensen zijn niet autonoom? J2 Die gewoon zonder nadenken de maatschappij volgen en alles voorgeschoteld krijgen en niet denken. D Ja inderdaad, en wie nog meer? M1 Nou gewoon, ik denk eigenlijk ook wel mensen, nou ja… wij zeg maar. D Ik wou het niet zeggen, maar inderdaad: jullie zijn nog niet helemaal ontplooid in het kader van deze samenleving... M1 Maar jullie dan toch ook niet? D <gespeeld verontwaardigd>: Hee?! M1 Nee, nee, nee, jullie zijn opgeleid met die info. Jullie zitten daar aan vast. Jullie volgen wat je hebt geleerd, zonder zelf… je blijft volgen wat je hebt geleerd. D Nou, als ik zou volgen wat ik had geleerd had… M1 Ja maar kijk nou wat u daar allemaal op het bord heeft geschreven, dat heeft
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw