30 Denken is een voorwaarde om te kunnen oordelen, en daarmee van het allergrootste belang: De wind van het denken manifesteert zich niet in kennis, maar in het vermogen om juist van verkeerd, mooi van lelijk te onderscheiden. En dit kan, op de zeldzame momenten dat het er werkelijk om gaat, inderdaad catastrofes voorkomen, minstens voor het zelf (ib., p. 245). John Dewey: How We Think In How we think uit 1910 beschrijft de Amerikaanse filosoof en pedagoog John Dewey zowel wat denken volgens hem is, als waarom het van groot belang is als doel van het onderwijs. Daarom beperk ik me in dit onderzoek tot dit boek, maar aangezien Dewey nog veel meer over filosofie en onderwijs heeft geschreven, hierbij nog enkele opmerkingen die relevant zijn als achtergrond. Baanbrekend in Deweys werk is zijn pleidooi voor het overwinnen van een eenzijdige denkopvoeding. Concreet en abstract, praktisch en theoretisch denken moeten volgens Dewey in de hele opvoeding en in het onderwijs met elkaar worden verbonden. Door een tafel te timmeren leer je over wiskunde en mechanica, door een moestuin te onderhouden leer je hoe de natuur werkt en door te koken leer je over verhoudingen en planning. ‘Participatie’ is een sleutelbegrip in het werk van Dewey, het gaat erom dat kinderen zich een positie gaan toe-eigenen in een gemeenschap, die op haar beurt daartoe de ruimte moet bieden en kinderen moet uitnodigen. De school functioneert in zijn ideaal als een mini-maatschappij (Berding, 2016). Deweys onderwijsfilosofie hangt samen met zijn kentheoretische ideeën over hoe wij als mensen de wereld ervaren. Als we een ervaring ondergaan (undergoing) kunnen we daar actief iets mee doen (doing), en pas dan wordt het een ervaring waar we iets van kunnen leren. De Schotse onderwijsfilosoof Andrea English legt in Discontinuity in Learning (2013) uit wat het verschil is tussen Deweys opvatting van leren en simpelweg ‘trial and error’: Using trial and error, a learner may realize whether his or her attempt to change the doubt-filled situation has been succesful or unsuccessful, but does not fully know why. (…) A reflective experience proceeds differently; it views the discontinuity in experience as a starting point for
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw