40 Die tact kan zich ontwikkelen op die momenten dat leraren geconfronteerd worden met een nieuwe situatie en hun eigen praktijk gaan bevragen. Tact geeft op die manier betekenis aan het onverwachte dat gebeurt in de les. Het is een creatief inzicht, Erfindungsgabe volgens Herbart: de inventiviteit om te weten wat er op dat moment, in die omstandigheden moet gebeuren om de leerling verder te brengen. En ook hier weer zit de parallel met Deweys denken: er wordt pas geleerd als er op ervaringen wordt gereflecteerd, niet als de onderbreking alleen maar als een hinderlijk obstakel wordt beschouwd. Dat geldt zowel voor leerlingen als voor docenten. Discontinuïteit is zo bezien op twee manieren van belang in de klas, zowel in het ‘how to teach’ (het reflecteren op het handelen van de docent), als in ‘how to learn’ (het reflectieve denkproces van de leerling stimuleren): “For teachers to be able to support the learner’s ability to reflect, critique and analyze the negativity of their experiences, teachers themselves must learn to reflect, analyze, and critique the experiences they have with learners” (English 2013, p. 104). Zoals we al eerder zagen (eerste aanwijzing voor onderwijs in denken) is denken niet iets dat je kunt afdwingen, wel iets waarvoor je de juiste condities en ruimte kan scheppen. Dat heeft gevolgen voor het lesmateriaal, dat, in navolging van Deweys uitgangspunten, niet kan bestaan uit voorgekauwde ideeën: For, if learning begins with prereflective interruptions in experience, then teaching cannot begin with presenting learners with predigested problems and prepackaged thoughts. Rather, it had to begin by interrupting the learner’s experience. For only on account of such interruptions will learners begin to think and to formulate their own questions and challenges to thought, and thereby enter into transformative learning processes (ib., p. 79). Dat betekent ook dat lesgeven op deze manier niet helemaal van tevoren gepland kan worden: Teaching that cultivates growth and transformation in learners is not a series of preplanned steps for action made independently of learners and the situations of learning. Rather, it is an improvisational practice, one that requires recognizing where a learner has become stuck, has
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw