SAMENVATTING Dit proefschrift heeft als doel om het inzicht te vergroten in de processen waarmee dynamische risicofactoren bijdragen aan het risico op seksuele recidive. In het ultieme geval kan hierdoor de effectiviteit van behandelingen, risicomanagement- en preventieplannen gericht op het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag van mannen die eerder aangeklaagd of veroordeeld zijn voor zedendelicten verbeteren. Het inleidende hoofdstuk bespreekt de twee belangrijkste conceptuele perspectieven op dynamische risicofactoren. Het statistische perspectief, dat dynamische risicofactoren definieert op basis van het statistisch aangetoonde directe verband met toekomstig (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. En het Propensities Model, dat dynamische risicofactoren conceptualiseert als risico-gerelateerde langdurig aanwezige kwetsbaarheden. Deze latent aanwezige kwetsbaarheden manifesteren zich en kunnen (indirect en op verschillende wijze) waargenomen worden na activatie door een externe prikkel. Deze twee conceptuele perspectieven alsmede het empirisch onderzoek naar dynamische risicofactoren kent enkele lacunes. Om te beginnen ontbreekt het aan een systematische review of meta-analyse naar de voorspellende waarde van (veranderscores van) dynamische risicotaxatie-instrumenten ontwikkeld voor volwassen mannen die eerder aangeklaagd of veroordeeld zijn voor een zedendelict. In de tweede plaats zijn studies naar het causale verband tussen dynamische risicofactoren en toekomstig seksueel grensoverschrijdend gedrag doorgaans gebaseerd op wetenschappelijke studies op groepsniveau. Echter, conclusies gebaseerd op het interindividuele (groeps)niveau kunnen niet zonder meer worden gegeneraliseerd naar het intra-individuele (persoons) niveau. Ten derde wordt er geen rekening gehouden met de onderlinge samenhang van dynamische risicofactoren binnen zowel studies naar de voorspellende waarde van deze factoren als binnen de huidige conceptuele perspectieven op dynamische risicofactoren. In de vierde plaats ontbreekt een theoretische verklaring voor de wijze waarop dynamische risicofactoren (duurzame veranderingen in) het risico op seksueel grensoverschrijdend gedrag veroorzaken. Tenslotte gaan de huidige conceptuele perspectieven eraan voorbij dat dynamische risicofactoren samengestelde constructen zijn van op elkaar inwerkende psychologische, gedrags- en contextuele kenmerken. Dit proefschrift richt zich op het invullen van deze beschreven onderzoeks- en theoretische lacunes. Hoofdstuk 2 beschrijft een meta-analyse naar de voorspellende waarde van (veranderscores op) dynamische risicotaxatie-instrumenten ontwikkeld voor volwassen mannen die eerder aangeklaagd of veroordeeld zijn voor een zedendelict. Op basis van 52 studies (N = 13.446) bleek, dat dynamische risicotaxatie-instrumenten een lage tot matige voorspellende waarde hebben voor een seksuele, gewelddadige (inclusief seksuele) en algemene recidive. De toegevoegde voorspellende waarde van dynamische ten opzichte van statische risicotaxatie-instrumenten was bescheiden maar significant. Veranderscores op deze instrumenten bleken voorspellend voor alle drie soorten recidive. Dit wijst erop XI
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw